การทำ IVF
การทำเด็กหลอดแก้ว (IVF)
IVF คือ วิธีการปฏิสนธิภายนอกร่างกาย โดยการคัดไข่ที่สมบูรณ์จากฝ่ายหญิงและคัดอสุจิที่แข็งแรงของฝ่ายชายมาผสมกันในจานเพาะเลี้ยง ภายใต้สภาวะอุณหภูมิความชื้นที่เหมาะสมทำให้เกิดการปฏิสนธิและมีการแบ่งตัวของเซลล์ตัวอ่อน โดยจะปล่อยให้สเปิร์มเลือกเข้าไปเจาะไข่เองตามธรรมชาติ เมื่อไข่และอสุจิเกิดการ ปฏิสนธิที่ภายนอกแล้วจึงนำไข่ที่ผสมจนเป็นตัวอ่อนนำกลับเข้าไปที่ผนังโพรงมดลูกเพื่อให้เกิดการตั้งครรภ์ต่อไป
การทำเด็กหลอดแก้ว IVFเหมาะกับใครบ้าง
- คู่สมรสฝ่ายหญิง มีท่อนำไข่อุดตันทั้ง 2 ข้างหรือท่อนำไข่ถูกทำลาย
- ฝ่ายหญิงตรวจพบมีภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกแบบรุนแรง
- คู่สมรสฝ่ายชาย ที่มีปัญหาเกี่ยวกับเชื้ออสุจิ ได้แก่ มีจำนวนอสุจิน้อย, อสุจิเคลื่อนที่ได้ไม่ดี รูปหน้าตาอสุจิผิดปกติ
- คู่สมรสที่ยังไม่ทราบสาเหตุการมีลูกยาก และได้พยายามมีบุตรมามากกว่า 3 ปีแล้ว
- คู่สมรสที่เคยใช้วิธีกระตุ้นการตกไข่และการผสมเทียม โดยการฉีดอสุจิเข้าสู่โพรงมดลูก (IUI) แต่ยังไม่ประสบความสำเร็จในการตั้งครรภ์
- คู่สมรสที่มีปัญหาโครโมโซมทางพันธุกรรมในครอบครัวและต้องการตรวจหาตัวอ่อนที่แข็งแรงที่สุดก่อนการตั้งครรภ์
ขั้นตอนในการทำเด็กหลอดแก้ว
- แพทย์จะเลือกเก็บไข่ที่สมบูรณ์จากรังไข่โดยใช้เข็มดูดผ่านทางช่องคลอด โดยอาศัยเครื่องอัลตราซาวนด์ ซึ่งจำเป็นต้องให้ยาสลบเพื่อป้องกันความเจ็บปวด ใช้เวลาเก็บไข่ประมาณ 30 นาที หลังการเก็บไข่ ฝ่ายหญิงจะได้รับการรักษาด้วยฮอร์โมนชนิดสอดช่องคลอดหรือฉีดอย่างต่อเนื่อง เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการย้ายตัวอ่อนเข้าโพรงมดลูก
- ไข่และอสุจิจะถูกผสมกันในห้องปฏิบัติการเพาะเลี้ยงและควบคุมคุณภาพตัวอ่อน จากนั้นติดตามดูไข่ที่ได้รับการปฏิสนธิใน 2 วันต่อมา
- ในวันถัดมา ไข่ที่ได้รับการปฏิสนธิจะกลายเป็นตัวอ่อน พร้อมที่จะย้ายเข้าโพรงมดลูกซึ่งมักจะทำในวันที่ 3-5 หลังวันเก็บไข่ ซึ่งขั้นตอนของการย้ายตัวอ่อนเข้าโพรงมดลูกไม่จำเป็นต้องงดน้ำและอาหารก่อนมา ไม่จำเป็นต้องดมยาสลบ และใช้เวลาประมาณ 15-30 นาที
ระยะของการย้ายตัวอ่อน
การย้ายตัวอ่อนสามารถทำได้ในช่วงระยะเวลาที่แตกต่างกัน ดังนี้
- การย้ายตัวอ่อนในระยะบลาสโตซิสต์ (blastocyst transfer) เป็นเทคโนโลยีใหม่ที่นำมาใช้ในการช่วยเหลือคู่สมรสที่มีบุตรยาก โดยการเพาะเลี้ยงตัวอ่อนไว้ภายนอกร่างกายจนตัวอ่อนเจริญเติบโตถึงระยะพร้อมฝังตัว (ใช้ระยะเวลา 5 วันหลังการผสม) ที่เรียกว่าบลาสโตซิสต์ (blastocyst) แล้วจึงค่อยใส่กลับเข้าไปในโพรงมดลูก เพื่อให้ตัวอ่อนฝังตัวและเกิดการตั้งครรภ์ ด้วยวิธีนี้จะช่วยให้ตัวอ่อนพร้อมฝังตัว เพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์
- การย้ายตัวอ่อนในระยะวันที่ 3 หลังการผสม (day 3 transfer)เป็นวิธีการเพาะเลี้ยงตัวอ่อนภายนอกร่างกายจนตัวอ่อนมีการแบ่งเซลล์เป็น 6-8 เซลล์ ซึ่งใช้เวลาประมาณ 3 วันหลังการผสม แล้วจึงใส่กลับเข้าไปในโพรงมดลูก
ระยะเวลาในการทำเด็กหลอดแก้ว
กระบวนการทำเด็กหลอดแก้วใช้เวลาทั้งสิ้นประมาณ 4-6 สัปดาห์จึงจะสมบูรณ์ โดยหลังการย้ายตัวอ่อนเข้าโพรงมดลูกประมาณ 2 สัปดาห์แพทย์จะนัดมาตรวจเลือดเพื่อทดสอบการตั้งครรภ์
การเตรียมตัว
- ฝ่ายหญิง
แพทย์ทำการนัดตรวจเพื่อประเมินความพร้อมการเริ่มยากระตุ้นไข่ โดยการอัลตราซาวด์และเจาะเลือด เริ่มฉีดยากระตุ้นไข่ทุกวัน โดยทั่วไปเป็นระยะเวลา 8-12 วันแล้วแต่การตอบสนองของร่างกายแต่ละท่าน แพทย์ทำการนัดตรวจหลังฉีดยากระตุ้นไข่ประมาณ 3-4 ครั้งโดยการอัลตราซาวด์และเจาะเลือดเพื่อประเมินการตอบสนองและปรับยา เมื่อขนาดฟองไข่เหมาะสม แพทย์จะทำการนัดเก็บไข่ - ฝ่ายชาย
แพทย์จะนัดมาเก็บน้ำเชื้อเพื่อทำ ICSI ในวันที่ทำการเก็บไข่ โดยควรงดหลั่งก่อนมาประมาณ 3-5 วัน อสุจิที่เก็บได้จะนำไปเตรียมในห้องปฏิบัติการเพื่อคัดกรองตัวอสุจิที่ดีที่สุด
